نيكولا تيسلا

نیکولا تێسلا ، داهێنەرێ مەزن یێ کۆ ژدایکبووی ل سالا ١٨٥٦ ، دناڤ هەرێمێن ئیمراتوریەتا نەمسا یا هابسورگ ، کو دبیتە کرواتیا نوکە ، یێ شارەزا بوو د ئەندازیاری یا کەهرەبائی و میکانیکی . خزمەتا وی یا شۆرەشگێری د بوارێن وەکی کەهرەبایێ و ڤەگوهاستنا هێزێ بشێوەکێ کویر کاریگەری کرییە لسەر پێشکەفتنا تەکنەلوجیایێ ل دووماهیکا چەرخێ ١٩ و دەستپێکا چەرخێ ٢٠ .

ل سالا ١٨٨٤ ، گەشتا تێسلای ژ هەرێمێن هاسبورگێ بو رێکێن دلڤەکەر یێن ژیانا باژێرێ نیویورکێ وەکی گوهورینەکا مەزنبوو ژ جیهانا کەڤن بۆ پێشەنگا سەردەمانە . کومبوونا وی دگەل توماس ئەدیسونی دەستپێکا گەشتێ بوو کو ئەو دێ بیتە قارەمانێ سەرەکی د پێشکەفتنا تەکنەلوجی یا سەردەدامانە . ژدایکبوویە ل گۆندێ سمیلجان یێ بێدەنگ ، و چێرۆکا تێسلای کەشفبوو . ڤەگوهاستنا وی بۆ باژێرێ نیویورک و هەڤکاری دگەل ئەدیسونی بنەمایەک دانا بۆ داهێنانێن پێشدەم د جیهانا تەکنەلوجی دا .

ل نیڤا چەرخێ بیستێ ، تێسلای خۆ دیت بەشداری ململانەکا چڕ بوویە دگەل ئەدیسونی دەربارەی ڤەگوهاستنا کارەبێ . پشتەڤانییا تێسلای یا ب هێز بۆ تەزوویا کاەبا نورەکی لسەر تەزوویا ڕاستەوخۆ یا ئەدیسونی دووماهیێ دا سەرکەفت ، و پشتەڤانی وەرگرتییە ژ جورج وێستنگهاوس ، ڤێ سەرکەفتێ بناغە بۆ بەرهەمئینان و دابەشکرنا کارەبا هەڤچەڕخ دانا.

بزاڤێن تێسلای د ئەندازیارییا کارەبێ و ڤەگوهاستنا وزێ بۆ ئەگەرێ پاڵدانا ڤەدیتنا ئەسمانی . داهێنانێن وی ، تایبەتی مەلەفا وی ، یێن مفاداربوون د پێشکەفتنا رادیویێ و تەلەفزیونێ و ئامیرێن ئەلکترونی یێن جوراوجوور یێن گەلەک پێدڤی بۆ پرۆژێن ئەسمانی .

هەڤکارییا تێسلای دگەل وێستنگهاوسی لدەمێ پێشانگەها کولومبی یا جیهانی و پەیوەندییا وی ل سیلاڤێن نیاگرا هێزا کەهروئاڤا روناهیێ لسەر شیانێن وزا تەزوویا کارەبێ و باشکرنا جهێ وی وەکی پێشەنگەک .

تێسلا یێ ب ناڤدەنگبوو ژ بۆ باوەرییا خۆ یا بێ دووماهیک د تێگەهێ تەکنەلوجیا کارەبا بێ تێل یا بەلاش ، و توشی گەلەک ئاستەنگێن دارایی بوویە لێ بەردەوابوویە د پابەندبوونا خۆ بو دیتنا پاشەرۆژێ .

دەنگڤەدانا میراتێ تێسلای ناراوەستیت . خزمەتا وی یا سەرەکی بۆ کارەبێ ، ڤەگوهاستنا وزێ ، تەکنەلوجیا بێ وایێر نەخشێ پەیکەرێ تەکنەلوجیایێ کێشایە بشێوەکێ کۆ نەهێتە ژێبرن ، کۆ جیلێن دویڤدا هاندانە بۆ دویڤچوونا هەولێن وێرەک و گرنگ و پێشەنگ .